Raporty i analizy

Fenomen powstawania Ojcowskich Klubów

Potrzebna przestrzeń inspiracji i rozwoju dla ojców?

Publikowane przez Think Tank Tato.Net od kilku lat raporty STATO (https://tato.net/badania ) zwracają uwagę na potrzebę podnoszenia kompetencji rodzicielskiej a szczególnie ustawicznej formacji ojców, ponieważ – jak wynika z badań – to właśnie ojcowie stanowią największą inspirację dla własnych synów. I gdy ci zostają ojcami, w dużej mierze będą czerpać z wzorca ojca. Także wtedy, gdy traktują sposób postępowania ojca jako negatywny punkt odniesienia i chcą postępować odwrotnie niż on. 

Znaczącym problemem społecznym jest jednak nieobecność ojca w życiu dziecka i rodziny. Dla sporej części młodego pokolenia oznacza to brak jakiegokolwiek wzoru mężczyzny ojca, czyli nieobecność ojca – i to nie tylko fizyczna, ale nawet częściej emocjonalna, psychiczna czy duchowa. Wprawdzie obecnie wiele się na tym polu zmienia, ale faktem jest, że dzisiejsi ojcowie mogą w dużym stopniu zmagać się z konsekwencjami braku wzoru zaangażowanego i obecnego taty. Oznacza to, że nie mają do czego sięgać, gdy sami zostają ojcami. 

Dodatkowym, coraz wyraźniej zauważanym problemem jest postępujący zanik więzi społecznych. Dzieje się to pomimo, a może w dużej mierze z powodu dostępności mediów społecznościowych. Niewłaściwe, nadmierne korzystanie ze świata cyfrowego negatywnie wpływa na relacje, także w najbliższej rodzinie. Istnieje potrzeba budowania i wzmacniania umiejętności dbania o relacje w świecie prawdziwym. Młodzi mężczyźni rozpoczynający budowanie rodziny dramatycznie potrzebują dziś przestrzeni inspiracji i zachęty ze strony starszych ojców. (D. Kornas-Biela, D. Cupiał, Czas na Tatę, Warszawa 2022)

Sekrety efektywnego ojcostwa

Receptą na bolączki współczesnego mężczyzny poszukującego wizji i pomysłu na ojcostwo są edukacyjne grupy wsparcia działające lokalnie Ojcowskie Kluby O.K. Tato.Net. W ich spotkaniach biorą udział ojcowie – biologiczni, adopcyjni, zastępczy, dziadkowie, pełniący rolę ojca wujkowie, ojczymowie itd., ale też mężczyźni przygotowujący się do roli rodzica. Mężczyźni zdobywają tu wiedzę, praktyczne umiejętności i wymieniają się doświadczeniami z innymi ojcami, czyli nawzajem inspirują się do bycia coraz lepszym tatą. Klub jest miejscem otwartym na wszystkich ojców – bez względu na wiek, sytuację rodzinną, materialną, przekonania społeczne lub polityczne. 

W ten sposób O.K. odpowiadają na wyzwanie współczesnego pokolenia mężczyzn i wypełniają pewien deficyt wzorców ojcostwa, dają poczucie przynależności silnej i przyjaznej męskiej społeczności. To bardzo pomaga w rozwiązywaniu codziennych większych i mniejszych zadań, jak godzenie pracy zawodowej z życiem rodzinnym (work-life balance), planowanie czasu dla najbliższych, utrzymywanie bliskich więzi z dzieckiem oraz żoną i wiele innych. Ojcowie poznają sposoby na odkrywanie mocnych i słabych stron własnego ojcostwa i metodą małych kroków i zmiany nawyków wprowadzają zmiany w sobie i funkcjonowaniu swojej rodziny. Rozwijają się też społecznie, angażując swój czas w pożyteczne aktywności. Dodatkowym efektem działania O.K. jest budowanie i wspieranie społeczności lokalnej przyjaznej rodzinie. 

Dlaczego obserwujemy fenomen rosnącego zainteresowania uczestnictwem ojcowskich grupach rozwoju i wsparcia takich jak O.K. Tato.Net? O ich znaczeniu tak mówi dr Ken Canfiled z USA, specjalista w problematyce rodziny, autor bestsellerowych książek na temat ojcostwa, m.in. Serce Ojca oraz Siedem Sekretów Efektywnych Ojców “dobrzy ojcowie trzymają się razem.” Doradca Tato.Net twierdzi także: „Mówimy w Stanach, że ojciec, który nie jest członkiem małej grupy, jest jak wypadek tylko czekający na okazję, aby się wydarzyć. Potrzeba bycia w Klubie objawia się czasami wtedy, kiedy pojawiają się problemy. Ale wtedy może być już za późno. Postarajmy się określać jednak zadanie Klubu w sposób pozytywny, to znaczy: jakie są korzyści z bycia w Klubie, po co my w nim w ogóle jesteśmy? Są dwie podstawowe korzyści: Wymiana doświadczeń. Dzięki Klubowi będziesz dobrze przygotowany na wyzwania, które staną przed tobą i twoją rodziną. Poznasz rozwiązania problemów, zanim one się wydarzą.”

W miejscach, gdzie istnieją O.K. Tato.Net widać, że zaangażowanie w Ojcowski Klub przynosi wiele korzyści dla ojców, ich rodzin oraz otoczenia. Ważne są szczególnie korzyści płynące dla ojców, bo od tego zaczyna się zmiana w rodzinie a następnie w społeczności. Wśród tych zmian najważniejsze to: budowanie własnej tożsamości ojca, podnoszenie kompetencji, ćwiczenie umiejętności utrzymywania równowagi na linii życie rodzinne – praca zawodowa, rozpoznanie silnych i słabych strony swojego ojcostwa, nabycie umiejętności przydatnych do wzmocnienia więzi z dzieckiem na każdym etapie jego rozwoju, wymiana doświadczeń z innymi mężczyznami i współtworzenie środowiska aktywnych i zaangażowanych ojców. Kluby tworzą sieć społecznego wsparcia.

Co ważne, Ojcowski Klub to korzyści nie tylko dla ojców, ich dzieci i matek dzieci, ale również dla lokalnych samorządów i społeczności. Ojcowskie Kluby tworzą środowisko, w którym można omówić i rozwiązywać problemy ważne dla lokalnej wspólnoty; promieniują pozytywną energią i zaangażowaniem; podejmują działania aktywizujące społeczność. Dodatkową korzyścią jest zmniejszenie kosztów samorządowych związanych z wydatkami na działania zwalczające problem uzależnień – dzięki obecności i świadectwu świadomych i odpowiedzialnych mężczyzn. 

Stolica Wielkopolski w społeczności Ojcowskich Klubów

Sieć O.K. Tato.Net obejmuje dziś zarówno Polskę jak i siedem innych krajów. Obecnie Klubów jest 70 i zawiązują się następne. W Wielkopolsce ojcowie wielokrotnie organizowali się i edukowali w oparciu o metodykę proponowaną przez Tato.Net (https://tato.net/warsztaty  Pierwsza grupa ustawicznej edukacji w formule O.K. zawiązała się w stolicy Wielkopolski O.K. Tato.Net w Poznaniu Spotkania są każdy drugi czwartek miesiąca. Od 19.00 przez dwie godziny na ul. Głogowskiej 98 (Księgarni Wszystkich Świętych) ojcowie pracują nad swoim byciem coraz lepszym tatą. O.K. Tato.Net w Poznaniu jest pozytywnym przykładem środowiska prowadzącego edukację ojców i organizującego dla ojców nowatorskie warsztaty. Klub zaangażowany był także w ogólnopolską kampanię medialną  „Jak to jest zostać Tatą?”. Każdy tato może przyjść bez zobowiązań na spotkanie Klubu, porozmawiać i zobaczyć, jak w praktyce wygląda i co daje ojcowska społeczność O.K. Tato.Net. Celem Tato.Net jest powołanie przynajmniej jednego O.K. w każdym powiecie. /Dariusz Cupiał

Autor: dr Dariusz Cupiał